Czym jest psychoterapia poznawczo-behawioralna?
Terapia poznawczo-behawioralna (Cognitive Behaviour Therapy) jest krótkoterminową formą terapii bazującą na procesie uczenia się. Zwykle trwa od 6 tygodni do roku w zależności od złożoności problemu. Spotkania zajmują od 50 min do 90 min w zależności od problemu i odbywają się zwykle raz w tygodniu.
CBT jest podejściem integracyjnym, wykorzystującym różnorodne techniki terapeutyczne, tj. techniki poznawcze, behawioralne, relaksacyjne, mindfulness, biofeedback.
Terapia poznawczo-behawioralna jest skuteczna
Psychoterapia poznawczo-behawioralna jest jednym z najlepiej zbadanych i najskuteczniejszych podejść terapeutycznych w historii psychoterapii. Świadczą o tym badania naukowe oraz zalecenia NICE (National Institute for Health and Care Excellence) oraz APA (American Psychological Association) dotyczące leczenia zaburzeń psychicznych. Terapia poznawczo-behawioralna jest zalecaną terapią pierwszego wyboru w wielu zaburzeniach, tj. depresja, różnego rodzaju fobie, zaburzenie lękowe uogólnione, lęk paniczny, zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne, zespół stresu pourazowego, bulimia.
Dzięki ogromnej liczbie wypracowanych technik terapeutycznych znajduje również zastosowanie w pracy z codziennymi problemami i w ramach tzw. rozwoju osobistego (np. niska samoocena, brak wytrwałości w osiąganiu celów) czy coachingu (np. zarządzanie czasem, rozwiązywanie problemów), a także w terapii par i rodzin.
Psycholog Psychoterapeuta Blog
Terapia poznawczo-behawioralna? Dlaczego właśnie CBT ? Moje wybory.
Jest wiele rodzajów terapii. Nie ma jednego najlepszego nurtu psychoterapii. Ale są najskuteczniejsze programy terapii w odniesieniu do konkretnych zaburzeń czy problemów.
Na czym polega terapia poznawczo-behawioralna?
Aby zrozumieć przyczyny problemów pacjenta, terapeuci poznawczo-behawioralni analizują jego myśli, emocje, zachowania, reakcje organizmu oraz otoczenie. Te pięć wymienionych sfer życia stanowi całość i wszystkie wzajemnie na siebie oddziałują. Oznacza to, że wprowadzenie zmian w jednej z nich zwrotnie będzie wpływać na pozostałe. Terapeuci poznawczo-behawioralni oddziałują na każdy z tych aspektów, jednak szczególny nacisk kładą na rozpoznawanie, ocenę oraz zmianę myśli (aspekt poznawczy terapii) i zachowania (aspekt behawioralny terapii). Podkreślenie znaczenia myśli nie oznacza, że zdaniem terapeutów to one są źródłem wszelkich problemów. Jednak myśli odgrywają istotną rolę w podtrzymywaniu dysfunkcjonalnych emocji i zachowań niezależnie od ich źródła. Przykładowo kobieta może wpaść w depresję na skutek straty bliskiej osoby oraz genetycznej predyspozycji do tego zaburzenia. Nawet jeśli rozumie się jej depresję jako uwarunkowaną przez zewnętrzne okoliczności i biologiczne predyspozycje, skupienie się na aspekcie poznawczym (myślach) będzie bardzo ważnym aspektem terapii. Myśli stanowią czynnik podtrzymujący różnego rodzaju zaburzenia czy problemy. Z każdym stanem emocjonalnym, niezależnie od przyczyn, łączą się charakterystyczne wzorce myślenia. W lęku dominują myśli o zagrożeniu i własnej bezbronności, w smutku (dominujący w depresji)- uczucie beznadziejności, samokrytyka i negatywny stosunek do życia, w złości- myśli o niesprawiedliwości i pogwałceniu zasad. Poprawa stanu pacjenta zostanie zahamowana, jeśli te myśli nie zostaną rozpoznane i zweryfikowane.
Podsumowując, terapeuci poznawczo-behawioralni uczą pacjentów identyfikować i zmieniać dysfunkcjonalne wzorce myślenia, aby mogły nastąpić zmiany w emocjach, zachowaniu czy reakcjach fizjologicznych organizmu. Zmiany w sposobie myślenia często pomagają pacjentom wprowadzić zmiany w ich codziennym otoczeniu. Bardzo często stosuje się również techniki behawioralne, które bezpośrednio koncentrują się na zmianie sposobów zachowania. Oznacza to, że dotychczasowe, dysfunkcjonalne, nieefektywne wzorce zachowania zostają zastąpione nowymi, funkcjonalnymi.