Psycholog Psychoterapeuta Psychoterapia Poznań Luboń

Zaburzenie stresowe pourazowe PTSD

Young woman suffering from a severe depression/anxiety (color toned image; double exposure technique is used to convey the mood of unease, progression of the anxiety/depression)

Zaburzenie stresowe pourazowe (PTSD) rozpoznaje się, gdy u osoby powstaje opóźniona i/lub przedłużona (min. 1 miesiąc po urazie) reakcja na wydarzenie stresowe lub katastroficzne o wyjątkowo zagrażającym lub traumatycznym charakterze. Sytuacja ta musi być szczególnie poważna, musi wiązać się z zagrożeniem śmiercią, poważnym zranieniem lub naruszeniem nietykalności fizycznej samego pacjenta lub innych osób. Reakcja na to zdarzenie musi obejmować silny strach, bezradność lub przerażenie.

Przyczyny PTSD

Do zdarzeń traumatycznych mogących wywołać PTSD należą:
katastrofy naturalne (powodzie, huragany, trzęsienia ziemi),
katastrofy spowodowane przez człowieka (wypadki, pożary, skażenia środowiska),
przemoc fizyczna i psychiczna (napady, gwałty, rozboje, porwania, tortury itp.).

Objawy PTSD

Osoba cierpiąca na zespół stresu pourazowego przeżywa ciągle uraz na nowo w snach, przebłyskach pamięci i w rozmyślaniach, staje się obojętna na świat, unika bodźców (np. myśli, uczuć, miejsc, ludzi), które przypominają pacjentowi o urazie.
Doświadcza objawów lęku i pobudzenia, które wcześniej nie występowały, takich jak zaburzenia snu, nadmierna czujność, trudności ze skupieniem uwagi, wyolbrzymione reakcje przestrachu czy wybuchu gniewu.
Często osoba dotknięta PTSD nie może przypomnieć sobie ważnych szczegółów traumatycznego wydarzenia (np. twarzy napastnika).
Staje się coraz bardziej wycofana, obojętna na świat.
Dawne zajęcia przestają ją interesować.
Czuje się wyobcowana lub wyłączona spośród innych.

Ostra reakcja na stres ASD

Podobnym zaburzeniem do zaburzenia stresu pourazowego jest ostra reakcja na stres (ASD). Następuje ona również w efekcie narażenia na zagrażającą sytuację, choć nie musi być ona tak ekstremalna jak w przypadku stresu pourazowego. Różnica między tymi zaburzeniami polega też na tym, że ostra reakcja na stres przemija w ciągu kilku godzin lub dni. Objawy ASD są bardzo zróżnicowane. Podobnie jak w PTSD występuje unikanie bodźców przypominających traumatyczne wydarzenie, uporczywe przeżywanie powracających myśli, obrazów, wrażeń percepcyjnych oraz utrzymujące się pobudzenie w postaci niepokoju i nadmiernej czujności, rozdrażnienia, bezsenności i trudności w koncentracji uwagi. W ostrej reakcji na stres występują jednak, w odróżnieniu od stresu pourazowego, również zaburzenia dysocjacyjne, tj. odrętwienie, zawężenie świadomości, depersonalizacja (poczucie obcości samego siebie) i derealizacja (nierozpoznawanie otoczenia). Po ustąpieniu objawów może nastąpić częściowa lub całkowita niepamięć epizodu.

Z powodu samoistnego przejścia objawów ostrej reakcji na stres w ciągu kilku godzin czy dni, nie stosuje się psychoterapii (jedynie terapia wspierająca) w odniesieniu do tego zaburzenia. Jednak przedłużające się objawy ASD mogą przejść w zespół stresu pourazowego, który już wymaga leczenia.

Potrzebujesz konsultacji? Napisz